List pisarzy białoruskich

LIST OTWARTY PISARZY BIAŁORUSKICH

My, pisarze białoruscy, wyrażamy głębokie zaniepokojenie z powodu widocznej w naszym kraju w ostatnich stu dniach nieustannej eskalacji przemocy ze strony struktur siłowych i nominatów władzy wobec obywateli, którzy biorą udział w pokojowych akcjach protestu i solidarności.

Takiej skali masowych represji w ostatnich czterdziestu latach nie doświadczyło ani jedno państwo w Europie. W ciągu tych stu dni aresztowanych zostało około trzydziestu tysięcy osób, odniosło obrażenia ponad cztery tysiące, poniosło śmierć osiem osób. W państwie ignoruje się podstawowe prawa człowieka. Przeciwko winnym zabójstw i obrażeń nie wszczyna się postępowania karnego. Bije się zatrzymanych po ich skuciu, co jest praktyką zabronioną w prawodawstwie światowym nawet wobec jeńców wojennych. Z ust rządzących padają bezpośrednie polecenia relegacji studentów z uczelni wyższych i zwalniania z miejsca pracy tych, którzy nie aprobują polityki państwa. Stanowi to jawne naruszenie obowiązującej Konstytucji Republiki Białorusi.

Eskalacja przemocy, rozprzestrzenienie bezkarności, pozbawienie Białorusinów konstytucyjnych praw zasadniczych prowadzą do głębokiego, długotrwałego kryzysu narodowego we wszystkich sferach życia publicznego: bankructwa gospodarczego, międzynarodowej izolacji, upadku Białorusi na dno rankingu cywilizacyjnego.

Chylimy czoło przed odwagą i wytrwałością narodu białoruskiego, wyrażamy współczucie tym wszystkim, którzy ucierpieli i stracili bliskich, zwracamy się z żądaniem do władz, do zwierzchników struktur państwowych, do urzędników, którzy zachowali jeszcze zdolność trzeźwego myślenia: dopóki jeszcze nie wtrąciliście kraju w otchłań przemocy i powszechnego kryzysu – natychmiast zaprzestańcie masowych represji, pastwienia się nad tymi, którzy pragną zmian, uznajcie swoją porażkę i poddajcie się woli narodu!

17 listopada 2020

Wśród 140 sygnatariuszy listu pojawiają się nazwiska pisarzy znanych i tłumaczonych w Polsce: Swiatłana Aleksijewicz, Aleś Arkusz, Uładzimir Arłoŭ, Iryna Bahdanowicz, Lawon Barszczeŭski, Alhierd Bacharewicz, Anton Franciszak Bryl, Wiera Burłak, Andrej Chadanowicz, Iryna Chadarenka, Kastuś Cwirka, Leanid Drańko-Majsiuk, Siarhiej Dubawiec, Alaksandr Fiaduta, Leanid Hałubowicz, Jazep Januszkiewicz, Wiktar Kaźko, Uładzimir Lankiewicz, Walżyna Mort, Tacciana Niadbaj, Uładzimir Niaklajeŭ, Siarhiej Pryłucki, Wiaczasław Rahojsza, Usiewaład Scieburaka, Hanna Sewiaryniec, Kanstancin Sewiaryniec, Michaś Skobła, Aleś Smalanczuk, Wincuk Wiaczorka, Zmicer Wisznioŭ, Lawon Wolski, Wasil Zujonak, Wiktar Żybul.

List po włosku: LETTERA APERTA DEGLI SCRITTORI BIELORUSSI


POLSCY PISARZE DO PISARZY BIAŁORUSKICH

W niełatwych i dla Polski czasach ze ściśniętym sercem odczytujemy Wasz list otwarty i nadchodzące z Białorusi wiadomości o szerzącym się bezprawiu i przemocy. Samozwańcza władza, depcąc Konstytucję i zasadnicze prawa człowieka i obywatela, chce brutalną siłą stłumić manifestacje społeczeństwa obywatelskiego, świadectwo życia narodu wolnego, godnego i rozumnego. Gniew obywateli własnego kraju, których prawa gwałci, usiłuje skierować przeciwko zmyślonym wrogom. Walcząc z wolnością, szuka sprzymierzeńców wśród tych, którzy na świecie dążą do jej obalenia.

Przypominają się dawne słowa Cypriana Kamila Norwida: „Ogromne wojska, bitne generały, policje – tajne, widne i dwu-płciowe – przeciwko komuż tak się pojednały? – przeciwko kilku myślom… co nie nowe!”

W godzinie próby bądźcie pewni naszej solidarności. Prawa człowieka są te same dla wszystkich – w ich obronie zawsze walczymy o wolność naszą i waszą.

Jarosław Abramow, Janusz Anderman, Edward Balcerzan, Jacek Bocheński, Grażyna Borkowska, Marzena Broda, Michał Bron Jr, Przemysław Czapliński, Małgorzata Czermińska, Krzysztof Czyżewski, Krystyna Dąbrowska, Jacek Dehnel, Anna Frajlich-Zając, Natasza Goerke, Magdalena Grochowska, Jacek Gutorow, Józef Hen, Paweł Huelle, Inga Iwasiów, Łukasz Jarosz, Aneta Kamińska, Jan Maria Kłoczowski, Leszek Kolankiewicz, Lidia Kośka, Urszula Kozioł, Ryszard Krynicki, Marcin Kula, Ewa Kuryluk, Bogusława Latawiec, Włodzimierz Lengauer, Ewa Lipska, Adam Lipszyc, Natalia Malek, Piotr Matywiecki, Andrzej Mencwel, Piotr Mitzner, Joanna Mueller, Anna Nasiłowska, Leonard Neuger, Kazimierz Orłoś, Anna Piwkowska, Adam Pomorski, Uta Przyboś, Bianka Rolando, Tomasz Różycki, Marcin Sendecki, Krzysztof Siwczyk, Iwona Smolka, Piotr Sommer, Sergiusz Sterna-Wachowiak, Jerzy Surdykowski, Marian Sworzeń, Małgorzata Szejnert, Małgorzata Szpakowska, Wojciech Tochman, Olga Tokarczuk, Adam Zagajewski, Andrzej Zawada


Wybrane reakcje i odpowiedzi:

Białoruski PEN Club: https://pen-centre.by/2020/11/25/polskiya-pismenniki-pismennikam-belaruskim.html

https://www.svaboda.org/a/30968402.html

https://www.rp.pl/Bialorus/201129569-Polscy-pisarze-pisza-do-pisarzy-bialoruskich.html

https://kultura.gazetaprawna.pl/artykuly/1497327,pisarze-bialorus-literatura-list.html

https://www.wnp.pl/parlamentarny/spoleczenstwo/pisarze-polscy-do-bialoruskich-w-godzinie-proby-badzcie-pewni-naszej-solidarnosci,110243.html