Wolne Słowo Białoruskie: Ihar Karniej

„Wolne Słowo Białoruskie” to cykl publikacji Polskiego PEN Clubu i Białoruskiego PEN, przybliżający sylwetki prześladowanych pisarzy, dziennikarzy, tłumaczy i badaczy literatury – ludzi, którzy współtworzą literacką kulturę Białorusi, bronią wolności słowa, języka ojczystego i jego mistrzów. Chcemy, aby w godzinie próby byli pewni naszej solidarności. Chcemy też, by świat o nich pamiętał. Prawa człowieka są takie same dla wszystkich – stając w ich obronie walczymy o wspólną wolność.

Ihar Karniej przez długi czas współpracował z redakcją Radia Swaboda jako dziennikarz, jest też znany jako eseista, autor tekstów o dziedzictwie kulturowym i historycznym Białorusi oraz jako bloger podróżniczy. 

Urodził się we wsi Nowospask niedaleko Krewa. Po szkole i służbie wojskowej ukończył Wydział Dziennikarstwa Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego, a od początku lat 90. współpracował z mediami państwowymi i niezależnymi

Został zatrzymany 17 lipca 2023 r. po przeszukaniu przeprowadzonym u niego w domu. Początkowo został aresztowany na 10 dni, rzekomo za subskrybowanie ekstremistycznych kanałów. Następnie wszczęto przeciwko niemu sprawę karną. Oskarżono go o udział w formacji ekstremistycznej na podstawie części 3 artykułu 361-1 Kodeksu Karnego. Wkrótce po zatrzymaniu Ihara rodzina dziennikarza opuściła kraj.

22 marca 2024 roku Sąd Miejski w Mińsku wydał wyrok w sprawie Ihara Karnieja: trzy lata pozbawienia wolności w kolonii o zaostrzonym rygorze i grzywnę w wysokości 20 tysięcy rubli.

W dniu 12 kwietnia 2024 roku Ihar został przeniesiony z Aresztu Śledczego nr w Mińsku do Więzienia nr 4 w Mohylewie do czasu rozpatrzenia apelacji. 

Jak podaje Radio Swaboda, w białoruskich mediach propagandowych pojawiła się informacja, że powodem wszczęcia sprawy karnej była współpraca Karnieja z niezależnym i zakazanym przez władze Białoruskim Stowarzyszeniem Dziennikarzy (BAŻ). W 2023 roku KGB uznało BAŻ za grupę ekstremistyczną, lecz Stowarzyszenie nadal funkcjonuje poza granicami kraju i monitoruje sytuację mediów w Białorusi. 

Na stronie Radia Swaboda można zapoznać się z tekstami dziennikarskimi Ihara, jego materiały krajoznawcze pojawiały się m.in. na stronie kreva.trevel.