Wolne Słowo Białoruskie: Kaciaryna Andrejewa

„Wolne Słowo Białoruskie” to cykl publikacji Polskiego PEN Clubu i Białoruskiego PEN, przybliżający sylwetki prześladowanych pisarzy, dziennikarzy, tłumaczy i badaczy literatury – ludzi, którzy współtworzą literacką kulturę Białorusi, bronią wolności słowa, języka ojczystego i jego mistrzów. Chcemy, aby w godzinie próby byli pewni naszej solidarności. Chcemy też, by świat o nich pamiętał. Prawa człowieka są takie same dla wszystkich – stając w ich obronie walczymy o wspólną wolność.

Kaciaryna Andrejewa (właściwie Kaciaryna Andrejeuna Bachwaława), dziennikarka Biełsatu, została zatrzymana 15 listopada 2020 roku podczas relacjonowania protestu po śmierci aktywisty Ramana Bandarenki. Wraz z operatorką Darią Czulcową została skazana na 2 lata kolonii karnej za „organizację i przygotowanie działań poważnie naruszających porządek społeczny lub aktywny udział w nich” (art. 342 Kodeksu Karnego). Po odbyciu wyroku, w lipcu 2022 roku, Kaciaryna została ponownie skazana, tym razem na 8 lat i 3 miesiące więzienia za „zdradę państwa” (art. 356 Kodeksu Karnego).

Kaciaryna jest znana ze swojego dorobku dziennikarskiego w Biełsacie, gdzie relacjonowała kluczowe wydarzenia polityczne i społeczne na Białorusi, często narażając się na niebezpieczeństwo. Jej rzetelne i odważne relacje przyciągnęły uwagę międzynarodową, ukazując brutalność reżimu Aleksandra Łukaszenki.

Mimo trudnych warunków w więzieniu, Kaciaryna inspiruje innych swoją siłą ducha. Motywuje współosadzone, bysię nie poddawały i znajdowałypozytywy nawet w najgorszych okolicznościach. Jej historia poruszyła wielu artystów – stała się tematem filmów, a wizerunek Kaciaryny został uwieczniony na obrazach. Białoruscy poeci, tacy jak Uładzimir Niaklajeu, Dzmitryj Strocau, Siarhiej Wahanau i Jauhien Skibski, poświęcają jej swoje wiersze.

Za kratami Kaciaryna także pisze poezję. W więzieniu wspierała inne więźniarki polityczne, które po wyjściu na wolność wspominają ją z ciepłem. Przez cały czas utrzymuje kontakt z mężem Iharem, który jest jej siłą i nadzieją.

Kaciaryna Andrejewa stała się symbolem niezłomności w walce o prawdę i sprawiedliwość w Białorusi, a jej dziennikarska praca pozostaje świadectwem walki o wolność słowa i prawa człowieka.

Swoje trzydzieste urodziny dziennikarka spędziła w więzieniu. Z tej okazji Biełsat przygotował obszerny materiał, ukazujący jej dorobek oraz sylwetkę z perspektywy kolegów i koleżanek.

Zdjęcie: Viasna (https://spring96.org/)