Wolne Słowo Białoruskie: Uładzimir Mackiewicz
„Wolne Słowo Białoruskie” to cykl publikacji Polskiego PEN Clubu i Białoruskiego PEN, przybliżający sylwetki prześladowanych pisarzy, dziennikarzy, tłumaczy i badaczy literatury – ludzi, którzy współtworzą literacką kulturę Białorusi, bronią wolności słowa, języka ojczystego i jego mistrzów. Chcemy, aby w godzinie próby byli pewni naszej solidarności. Chcemy też, by świat o nich pamiętał. Prawa człowieka są takie same dla wszystkich – stając w ich obronie walczymy o wspólną wolność.
Uładzimir Mackiewicz
Uładzimir Mackiewicz to filozof, metodyk, eseista, publicysta, działacz społeczny i prezenter telewizyjny. Urodził się w 1956 roku i jest jednym z najbardziej wpływowych myślicieli współczesnej Białorusi. Zasłynął jako założyciel i lider Agencji Technologii Humanitarnych oraz programu „Uniwersytet Latający”, mającego na celu stworzenie w Białorusi nowoczesnej uczelni wyższej. Aktywnie uczestniczył w tworzeniu obywatelskiej inicjatywy „Karta’97” i jest autorem tekstu jej deklaracji.
Mackiewcz jest również autorem licznych artykułów publicystycznych oraz około 50 prac naukowych z zakresu filozofii, polityki, kultury i transformacji edukacji. Współtworzył serię książek na temat społeczeństwa obywatelskiego, dialogu i wartości, zatytułowaną „Białoruś dla początkujących”. W jego dorobku znajdują się także kursy wideo poświęcone filozofii i transformacji społecznej.
Do najważniejszych publikacji Mackiewicza należą:
- „Białoruś: wbrew oczywistości” (manifest „Myśleć Białoruś”)/ „Беларусь: вопреки очевидности” (маніфест „Думаць Беларусь”, 1994
- „Demokracja białoruska. Wbrew oczywistości”/ „Беларусская демократия. Вопреки очевидности”, 1996
- „Moskwę należy zniszczyć”/ „Москва должна быть разрушена”, 1998
- „Wyzywające milczenie”/ „Вызывающее молчание”, 2006
- „Uniwersytet: dyskusja o podstawach”/ „Университет: дискуссия об основаниях”, 2011
- „Globalne ocieplenie po zimnej wojnie”/ „Глобальное потепление после холодной войны”, 2017
Uładzimir Mackiewicz został zatrzymany 4 sierpnia 2021 roku i od tego czasu przebywa za kratami. Najpierw trafił do aresztu śledczego przy ulicy Akreścina, a następnie do aresztu nr 1 przy ulicy Wołodarskiego w Mińsku. Łącznie spędził 14 miesięcy w areszcie śledczym, gdzie przez 13 dni prowadził głodówkę, która niemalże zakończyła się tragicznie. Filozofowi postawiono zarzut organizacji i przygotowywania działań rażąco naruszających porządek publiczny (art. 342 KK Białorusi). Uznano go za więźnia politycznego.
23 czerwca 2022 roku, w zamkniętym procesie w Mińskim Sądzie Obwodowym Mackiewicz został skazany na pięć lat więzienia w kolonii o zaostrzonym rygorze. W lipcu 2022 roku został przeniesiony do więzienia nr 4 w Mohylewie, a kilka miesięcy później do więzienia w Szkłowie, gdzie ponad miesiąc przebywał w izolatce i na oddziale karnym. W październiku 2022 roku jego nazwisko zostało wpisane na listę „ekstremistów”.
13 lutego 2023 roku na mocy wyroku sądowego Mackiewicz został przeniesiony z kolonii nr 17 w Szkłowie do więzienia nr 4 w Mohylewie, co oznaczało zaostrzenie warunków odbywania kary. W tym czasie przeszedł dwie operacje i stracił ponad 20 kilogramów wagi. Od momentu przeniesienia do Mohylewa ani razu nie otrzymał zgody na widzenie z rodziną.
Uładzimir Mackiewicz pozostaje jednym z najważniejszych białoruskich intelektualistów, a jego działalność i twórczość nadal inspirują wielu ludzi. W ciągu ostatnich trzech lat światło dzienne ujrzały trzy nowe książki Mackiewicza: „Odpowiadając za siebie” / „Отвечая за себя” (2022), „Wolność i myślenie” / „Свобода и мышление” (2022) oraz „Wprowadzenie do filozofii” / „Введение в философию” (2024). Książki te zostały wydane przez jego przyjaciół i współpracowników na podstawie tekstów, które Mackiewicz napisał jeszcze na wolności. W więzieniu kontynuuje pracę twórczą, wydarzenia z jego życia można śledzić przez oficjalną stronę filozofa, którą obecnie opiekują się jego przyjaciele. Swoje listy do przyjaciół i bliskich często kończy podpisem: „Wierzę, mam nadzieję, kocham”.
Zdjęcie: eurobelarus.info.
