Światowy Dzień Poezji 2025: Działajmy na rzecz Mahvash Sabet (Iran)

Światowy Dzień Poezji 2025: Działajmy na rzecz Mahvash Sabet (Iran)

Mahvash Sabet – kobieta, poetka, należąca do prześladowanej irańskiej mniejszości wzynawców bahaizmu – spędziła lata za kratami jedynie za swoją tożsamość i twórczość literacką. Jej uwięzienie to nie tylko próba wyciszenia jej głosu, lecza także wszystkich głosów protestów przeciwko represjom. Nie możemy dopuścić, by się powiodła.  

Judyth Hill, przewodnicząca Komitetu Kobiet Pisarek przy PEN International

21 marca 2025. Mahvash Sabet, nauczycielka, poetka, członkini prześladowanej irańskiej społeczności bahaistów, odsiaduje obecnie wyrok 10 lat więzienia wydany na nią w 2022 r. po niesprawiedliwym procesie z pozbawionego podstaw oskarżenia o ,,szpiegostwo”, a ma już za sobą dekadę spędzoną za kratami za wyznawaną przez siebie religię. Z powodu odmowy właściwej opieki medycznej pogorszył się jej stan zdrowia. W grudniu 2024 r. została czasowo zwolniona z odbywania kary ze względów medycznych po przejściu poważnej operacji. Grozi jej jednak, że będzie musiała wrócić do więzienia. Z okazji Światowego Dnia Poezji 2025 wzywamy do podjęcia wraz z nami akcji w celu wypuszczenia Mahvash Sabet na wolność. 

Jak można pomóc? 

PEN International wyraża poważne zaniepokojenie pogorszającym się stanem zdrowia i ogólnej kondycji Mahvash Sabet i wyzwa do jej natychmiastowego i trwałego zwolnienia oraz do anulowania wydanego na nią wyroku skazującego. 

Sugerowane działania

– prosimy kierować listy i e-maile na adres ambasady Iranu w waszym kraju, z wyrazami zaniepokojenia pogarszającym się stanem zdrowia Mahvash Sabet oraz prześladowaniami społeczności bahaickiej w Iranie. Wzywajcie władze irańskie do natychmiastowego i trwałego jej zwolnienia i anulowania wydanego na nią niesprawiedliwego wyroku.

– prosimy kontaktować się z ambasadorem waszego kraju w Iranie z prośbą o poruszenie sprawy Sabet podczas spotkań z władzami irańskimi.

Listę adresów ambasad Iranu można znaleźć tutaj. Wskazujemy też adres irańskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych na wypadek, jeśli w waszym kraju nie ma ambasady Iranu. 

List można zredagować samodzielnie lub posłużyć się tekstem wzorcowym: link. 

Solidarność

Prosimy wysłać wyrazy solidarności do Mahvash Sabet. Można skorzystać z formularza. 

Media społecznościowe

Rozsyłajmy informacje o sprawie Mahvash Sabet w mediach społecznościowych. Używajmy hasztagów #Mahvash Sabet i #International Poetry Day, oznaczając @peniternational (Instagram), facebook.com/peninternational oraz https:www.facebook.com/penintmena (Facebook);

@peniternational.bsky.Social oraz @penmena.bsky.Social (Bluesky). 

Wizualnie

Prosimy udostępniać ten materiał graficzny w mediach społecznościowych nagłaśniając sprawę Mahvash Sabet. 

Tło pogłębione

Mahvash Sabet od dziesięcioleci mierzy się z bezwzglednymi represjami w Iranie zarówno jako bahaitka, jak i pisarka, poetka i nauczycielka. Obecnie odbywa karę 10-letniego pozbawienia wolności, na którą skazano ją w 2022 r. –  to drugie jej wieloletnie uwięzienie na podstawie niesprawiedliwych oskarżeń. W latach 2008-2017 musiała spędzić dekadę za kratami jedynie z powodu swych przekonań religijnych, w ramach systemowych irańskich prześladowań mniejszości bahaickiej (patrz Case Lists 2013-2019, 2022, 2023/2024). 

Opublikowany w kwietniu 2024 r. raport Human Rights Watch konkluduje, że prowadzone przez władze irańskie nieustające i systematyczne prześladowania bahaistów z powodu ich wiary noszą znamiona zbrodni przeciw ludzkości. Raport ustalił także, że władze irańskie aresztują i arbitralnie wtrącają do więzienia bahaitów, konfiskują ich mienie, ograniczają ich dostęp do edukacji i zatrudnienia, a nawet zakazują im godnego pochówku. 

Obecne uwięzienie Sabet ma związek z jej dawniejszym udziałem w grupie Yaran-i-Iran (,,przyjaciele Iranu”), która pomagała administrować sprawami społeczności bahaitów i została rozwiązana w 2008 r. Władze irańskie 31 lipca 2022 r. aresztowały Sabet wraz z jej współpracownikami, Faribą Kamalabadi i Afifem Maemi, oskarżając ich troje – bez dowodów – o ,,szpiegostwo”. Ministerstwo Wywiadu zarzuciło im, że mają powiązania z Centrum Bahaickim w Izraelu, dla którego zbierało informacje. Aresztowania nastąpiły podczas brutalnej kampanii wymierzonej w bahaitów w Iranie, podczas której aresztowano szereg bahaickich działaczy, zamknięto dziesiątki bahaickich firm i burzono domy bahaitów. 

Mimo powagi zarzutów o szpiegostwo, rozprawa sądowa trwała zaledwie godzinę, a prowadzący ją sędzia piętnował oskarżonych za ,,nieodrobienie lekcji”, nim wydał surowy wyrok. Teherański Sąd Rewolucyjny (Oddział 26) skazał 21 listopada 2022 r. Sabet i Kamalabadi na kary dziesięciu lat więzienia. 

W maju 2023 r. PEN International powziąl informację, że Sabet cierpi od miesięcy z powodu obrażeń rzepek kolanowych zadanych jej podczas tortur w wiezieniu Evin w sierpniu 2022 r. Władze odmówiły jej odpowiedniej pomocy medycznej, a warunki, w jakich odbywała karę, były bardzo złe. PEN International ma też informacje, że Sabet była wielokrotnie przesłuchiwana w związku z jej niewydaną książką opisującą jej wcześniejsze doświadczenia więzienne. 

Efekty uwięzienia Sabet były dewastujące. Wskutek odmowy objęcia jej właściwą opieką medyczną i zaostrzenia warunków odbywania kary jej stan zdrowia uległ w 2024 r. znacznemu pogorszeniu. Cierpi na włóknienie płuc, osteoporozę i ciężką chorobę serca. W grudniu 2024 r. przewieziono ją do szpitala i poddano operacji na otwartym sercu. Odtąd przebywa w domu na rekonwalescencji. 

Sabet, urodzona 4 lutego 1953 r. była zaangażowaną edukatorką, ale po rewolucji islamistycznej w !979 r. zakazano jej wykonywania zawodu, podobnie jak tysiącom bahaitów. Pracowała jako nauczycielka i dyrektorka szkoły, udzielała się w Irańskim Narodowym Komitecie do Walki z Analfabetyzmem. Później przez 15 lat kierowała Bahajskim Instytutem Wyższej Edukacji, który pomagał kontynuować naukę studentom bahajskim relegowanym z uniwersytetów. 

Odnalazła w sobie głos poetki w murach więzienia. Jej pierwszy zbiór wierszy więziennych został przełożony na angielski i opublikowany w 2013 r. Kolejne tomy to A Tale of Love. More Prison Poems (2019) i Love Story (2021). Zdobyła międzynarodowe uznanie za swoją twórczość. Laureat Nagrody PEN im. Pintera, Michael Longley, mianował ją Autorką Odwagi Angielskiego PEN za rok 2017; jest członkiem honorowym PEN Austrii i Danii. PEN International od dawna nie ustaje w zabiegach o jej uwolnienie. Miała swoje „puste krzesło” na 89. Światowym Kongresie PEN. 

Rozpowszechniaj

Dziękujemy za wsparcie Mahvash Sabet. Prosimy udostępniać jej historię w socjalmediach. 

Dla redakcji

– więcej informacji: Mina.Thabet@pen-international.org

– zapytania mediów: SabrinaTucci@pen-international.org  

(aszo)