Ludzie słowa – bohaterowie Wolnego Słowa Białoruskiego wśród uwolnionych więźniów politycznych
Jedenastego września poinformowano o zwolnieniu 52 białoruskich więźniów politycznych, wśród których znalazło się sześciu Ludzi Słowa. Sylwetki niektórych z nich – prześladowanych pisarzy, dziennikarzy, tłumaczy i badaczy literatury, ludzi, którzy współtworzą literacką kulturę Białorusi, bronią wolności słowa, języka ojczystego i jego mistrzów – przybliżaliśmy w cyklu „Wolne Słowo Białoruskie”.
Odczuwamy niezmierną radość z tego, że odzyskali wolność.
Uładzimir Mackiewicz – filozof, metodyk, eseista, publicysta, działacz społeczny i prezenter telewizyjny. Został skazany 23 czerwca 2022 roku podczas niejawnego procesu w Sądzie Obwodowym w Mińsku na pięć lat więzienia w kolonii o zaostrzonym rygorze.
Sylwetka Uładzimira Mackiewicz w cyklu WSB – link.
Mikoła Dziadok – autor książki Kolory świata równoległego (Фарбы паралельнага свету, 2017), bloger, współpracownik gazety „Nowy Czas”, aktywista ruchu anarchistycznego. Dziesiątego listopada 2021 roku Sąd Miejski w Mińsku skazał go na pięć lat kolonii karnej. Miał wyjść na wolność 4 kwietnia 2025 roku. W maju 2025 roku pojawiła się informacja, że postawiono mu nowe zarzuty z art. 130 Kodeksu karnego (podżeganie do wrogości na tle rasowym, narodowym, religijnym lub innym).
Źmicier Daszkiewicz – były lider białoruskiego prawicowego Młodego Frontu, aktywista, publicysta i autor książki Robak (Чарвяк, 2014), za którą otrzymał w 2014 roku Nagrodę im. Franciszka Alachnowicza, przyznawaną wspólnie przez Białoruski PEN i Radio Swaboda za najlepszy utwórnapisany w więzieniu. W marcu 2022 roku został zatrzymany przez Główny Wydział ds. Zwalczania Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji (GUBOPiK) i oskarżony o udział w pokojowych protestach (art. 342 białoruskiego Kodeksu karnego). W czasie śledźtwa, kiedy Źmicier Daszkiewiczprzebywał w areszcie, jego żona, Nasta Daszkievicz urodziła czwarte dziecko. Czternastego lipca 2022 roku sąd w Mińsku skazał go na rok i sześć miesięcy kolonii karnej, a w kolejnych latach – na podstawie nowych zarzutów – kilkakrotnie przedłużano mu karę. Osiemnastego września 2024 roku Sąd Rejonowy dzielnicy Pierwszomajskiej w Mińsku skazał Źmiciera Daszkiewicza na dodatkowy rok i trzy miesiące kolonii karnej o zaostrzonym rygorze.
Sylwetka Źmiciera Daszkiewicza w cyklu WSB – link.
Łarysa Szczyrakowa – dziennikarka, regionalistka, dokumentalistka, popularyzatorka historii i kultury. Sąd Obwodowy w Homlu skazał ją 31 sierpnia 2023 roku na trzy lata i sześć miesięcy kolonii karnej oraz grzywnę na podstawie art. 369.1 Kodeksu karnego (znieważenie Republiki Białorusi) oraz art. 361.4 (wspieranie działalności ekstremistycznej).
Sylwetka Łarysy Szczyrakowej w cyklu WSB – link.
Pawieł Mażejka – założyciel przestrzeni kulturalnej Centrum Życia Miejskiego w Grodnie, dziennikarz, koordynator inicjatywy wydawniczej Biblioteka Grodzieńska, specjalizującej się w publikacji książek autorów z Grodna i o Grodnie, wydawca. Pawieł Mażejka wraz z adwokatką Julią Jurhilewicz zostali osądzeni za „wspieranie działalności ekstremistycznej, czyn popełniony ponownie lub przez grupę osób działających w porozumieniu”. 26 lipca 2023 roku Sąd Obwodowy w Grodnie skazał Pawła Mażejkę na sześć lat kolonii karnej o zaostrzonym rygorze.
Pawieł Winahradau – komik, bloger, aktywista społeczny, autor programu satyrycznego na antenie Biełsatu. Szesnastego marca 2022 roku Sąd Obwodowy w Mińsku skazał go na pięć lat pozbawienia wolności na podstawie trzech artykułów Kodeksu karnego: art. 342 (organizacja i przygotowanie działań rażąco naruszających porządek publiczny lub aktywny w nich udział), art. 130 (podżeganie do wrogości na tle rasowym, narodowym, religijnym lub innym), art. 367 (zniesławienie prezydenta Republiki Białorusi).
Czekamy na uwolnienie pozostałych więźniów politycznych.
On 11 September, it was announced that 52 Belarusian political prisoners had been released, including six members of People of the Word. We presented profiles of some of them – persecuted writers, journalists, translators and literary scholars, and people who contribute to the literary culture of Belarus, defend freedom of speech, their native language and its masters – in the series “The Free Belarusian Word”.
We are immensely happy that they have regained their freedom.
Uładzimir Mackievič (Uladzimir Matskevich) – philosopher, methodologist, essayist, publicist, social activist and TV presenter. On 23 June 2022, in a closed trial before the Minsk Regional Court, he was sentenced to five years in a medium-security prison colony.
Mikoła Dziadok – author of the book Colours of a Parallel World (Фарбы паралельнага свету, 2017), blogger, contributor to the newspaper Novy Chas, anarchist and activist. On 10 November 2021, the Minsk City Court sentenced him to five years in a penal colony. He was due to be released on 4 April 2025. In May 2025, it was reported that new charges had been brought against him under Article 130 of the Criminal Code (incitement to hatred).
Zmicier Daškievič (Zmitser Dashkevich) – former leader of the Belarusian right-wing Young Front, activist, publicist and author of the book Worm (Čarviak, 2014), for which he received the Franciszek Alachnowicz Award in 2014, presented by Belarusian PEN and Radio Svaboda for the best work written in prison. In March 2022, he was detained by the Main Directorate for Combating Organised Crime and Corruption (GUBOPiK) and charged with participating in peaceful protests (Article 342 of the Criminal Code of Belarus). During the investigation, while Zmicier Daškievič was behind bars, his wife Nasta Daškievič gave birth to their fourth child. On 14 July 2022, a court in Minsk sentenced him to one year and six months in a penal colony, and his sentence was later extended several times on the basis of new charges. On 18 September 2024, the District Court of the Pervomaisky District in Minsk sentenced himto an additional year and three months in a strict-regime penal colony.
Łarysa Ščyrakova (Larysa Shchyrakova) – journalist, regionalist, documentary filmmaker and populariser of history and culture. On 31 August 2023, the Regional Court in Homel sentenced her to three years and six months in a penal colony and a fine under Article 369.1 of the Criminal Code (discrediting the Republic of Belarus) and Article 361.4 (supporting extremist activities).
Pavieł Mažejka (Pavel Mazheika) – founder of the cultural space Urban Life Centre in Hrodna, journalist, publisher, and coordinator of the publishing initiative Grodno Library, specialising in the publication of books by authors from Hrodna and books about Hrodna. Pavel Mazheika and his lawyer Yulia Yurhilevich were tried for “promoting extremist activities committed repeatedly by a group of persons based on a previous conspiracy.” On 26 July 2023, the Hrodna Regional Court sentenced Pavieł Mažejka to six years in a medium-security penal colony.
Pavieł Vinahradaŭ (Pavel Vinahradau) – comedian, blogger, social activist and author of a satirical programme on Belsat TV. On 16 March 2022, the Minsk Regional Court sentenced him to five years’ imprisonment on the basis of three articles of the Criminal Code: Article 342 (organising and preparing actions that grossly violate public order or active participation in them), Article 130 (inciting hostility on racial, national, religious or other grounds), Article 367 (defamation of the President of the Republic of Belarus).
We await the release of the remaining political prisoners.