Manifest Międzynarodowego PEN Clubu w sprawie kobiet

Pierwsza i fundamentalna zasada Karty PEN głosi, że „literatura nie zna granic”. Granice te tradycyjnie definiowano jako podziały między państwami czy narodami. Dla wielu kobiet na całym świecie – a do niedawna dla zdecydowanej większości – pierwsza i ostatnia, a zarazem najszczelniejsza granica to drzwi domu, w którym mieszka: domu rodziców albo męża.

Aby korzystać z wolności słowa, z prawa do czytania, z prawa do pisania, kobiety muszą mieć prawo do swobodnego przemieszczania się w wymiarze fizycznym, społecznym i intelektualnym. Niewiele jest systemów społecznych, w których widok samotnie idącej kobiety nie budzi wrogości.

PEN wyraża przekonanie, że wszelkie formy przemocy wobec kobiet, zarówno za murami domów, jak i w przestrzeni publicznej, stanowią groźną formę cenzury. W wielu miejscach świata kultura, religie i tradycje nadal stawiane są ponad prawami człowieka, używane jako argument zachęcający do przemocy wobec kobiet i dziewczynek albo ją usprawiedliwiający.

PEN wyraża przekonanie, że odebranie osobie głosu oznacza odmówienie jej prawa do istnienia. To rodzaj śmierci. Bez pełnej i swobodnej ekspresji kobiecej kreatywności i wiedzy, ludzkość jest zarazem niepełna i ograbiona.

PEN POPIERA PONIŻSZE ZASADY PRZYJĘTE PRZEZ SPOŁECZNOŚĆ MIĘDZYNARODOWĄ:

NIE DLA PRZEMOCY: trzeba skończyć z wszelką przemocą wobec kobiet i dziewczynek – prawną, fizyczną, seksualną, psychologiczną, słowną, cyfrową; należy wspierać otoczenie, w którym kobiety i dziewczynki mogą swobodnie wyrażać siebie oraz zadbać o to, by wszelka przemoc na tle płciowym była rzetelnie ścigana i karana, a ofiarom zapewnione zostało zadośćuczynienie;

BEZPIECZEŃSTWO: trzeba chronić pisarki i dziennikarki oraz zwalczać bezkarność napastowania i brutalnych działań skierowanych przeciwko nim zarówno w świecie, jak online.

EDUKACJA: trzeba wyeliminować nierówności na wszystkich poziomach edukacji wspierając pełny dostęp do edukacji wysokiej jakości dla wszystkich kobiet i dziewczynek oraz zapewniając kobietom pełną możliwość korzystania z prawa do czytania i pisania.

RÓWNOŚĆ: trzeba zapewnić kobietom pełną równość w obliczu prawa; potępiać wszelkie formy dyskryminacji kobiet i podejmować kroki w celu likwidowania dyskryminacji, a także dążyć do całkowitej równości wszystkich ludzi dzięki rozwojowi twórczości literackiej kobiet.

DOSTĘP: trzeba zapewnić kobietom równy dostęp do pełnego zakresu praw obywatelskich, politycznych, ekonomicznych, społecznych i kulturowych, by umożliwić im pełne, bezpłatne uczestnictwo i uznanie we wszystkich mediach oraz w najszerszym spektrum form literackich. Dodatkowo trzeba wszystkim kobietom i dziewczynkom zapewnić równy dostęp do wszystkich rodzajów mediów jako środków wolnej wypowiedzi.

RÓWNOŚĆ PŁAC: trzeba wspierać równą partycypację ekonomiczną pisarek oraz zapewniać pisarkom i dziennikarkom zatrudnienie i płacę na warunkach równych mężczyznom, bez żadnej dyskryminacji.

PODPISAŁY:

Jennifer Clement, Prezeska, PEN International 
Margie Orford, członkini zarządu i była Prezeska, PEN South Africa
Kätlin Kaldmaa, sekretarz generalna, PEN International
Joanne Leedom-Ackerman, wice-Prezeska, PEN International
Teresa Cadete, Prezeska, PEN Portugal
Lisa Appignanesi, była Prezeska, English PEN
Gillian Slovo, była Prezeska, English PEN
Aline Davidoff, była Prezeska, PEN Mexico
Nina George, członkini zarządu, German PEN
Salil Tripathi, Przewodnicząca komitetu Writers in Prison, PEN International
Sarah Lawson, członkini zarządu komitetu PEN Women Writers, PEN International
Ellah Wakatama Allfrey
Caroline Criado Perez
Deanna Rodger
Rebecca Servadio
Kamila Shamsie
Laure Thorel
Gaby Wood
Romana Cacchioli, PEN International
Sarah Clarke, PEN International
Josie O’Reilly, PEN International

PRZY WSPARCIU:

Women Writers Committee, PEN International
MIRA, Slovenia
The International Publisher’s Association (IPA)
Chicago Network for Justice and PeaceChicago City of RefugeVictory Gardens Theater ChicagoAnn Ida Gannon Center for Women and Leadership at Loyola University, Chicago
San Miguel Writers’ Conference and Literary Festival
Moomin Characters Ltd
United Nations Women
Jej Królewska Wysokość Księżniczka Nandi, Zulu Royal House
Dareen Tatour
Sofi Oksanen
Noma Dumezweni
Nicola Sturgeon, Premierka Szkocji
San Miguel Poetry Week

Przełożyła Magda Heydel