Wolne Słowo Białoruskie: Valeryja Kaściuhova
Kolejna postać w cyklu „Wolne Słowo Białoruskie” – wspólnym projekcie Polskiego PEN Clubu i Białoruskiego PEN, przybliżającym sylwetki prześladowanych pisarzy, dziennikarzy, tłumaczy i badaczy literatury – ludzi, którzy współtworzą kulturę literacką Białorusi, bronią wolności słowa, języka ojczystego i są jego mistrzami. Chcemy, aby w godzinie próby byli pewni naszej solidarności. Prawa człowieka są takie same dla wszystkich – stając w ich obronie, walczymy o wspólną wolność.
Valeryja Kaściuhova
Urodzona w 1967 roku. Politolożka, dziennikarka, założycielka i redaktorka wpływowego portalu społeczności ekspertów „Nasze mnienije” („Наше мнение” – zadaniem strony jest teoretyczne i koncepcyjne ujęciewydarzeń i procesów politycznych w Białorusi dla przeciwwagi propagandzie oraz rozwój publiczności medialnej białoruskiej społeczności ekspertów, obecnie projekt jest realizowany przez kolegów Valeryi Kaściuhovej), redaktorka i autorka zbioru materiałów analitycznych dotyczących sytuacji w kraju „Białoruski rocznik”, liderka grupy ekspertów „Białaruś u fokusie” („Беларусь у фокусе”). Zajmuje się badaniem białorusko-rosyjskich stosunków politycznych.
30 czerwca 2021 roku w nocy po rewizji w jej mieszkaniu Valeryja Kaściuhova została zatrzymana i umieszczona w areszcie śledczym przy ulicy Wołodarskiego w Mińsku. Postawiono jej zarzuty o wzywanie do działań zagrażających bezpieczeństwu narodowemu Republiki Białoruś, o spisek mający na celu przejęcie władzy w sposób niekonstytucyjny oraz o wzniecanie wrogości społecznej. Postępowanie sądowe trwało zaledwie miesiąc, proces odbył się przy drzwiach zamkniętych. 17 marca 2023 roku Valeryja Kaściuhova dostała wyrok dziesięciu lat więzienia w kolonii karnej o zwykłym rygorze.
W listach do córki pisze: „Optymizm nie polega na tym, że wszystko będzie dobrze, ale na tym, że cokolwiek by się stało, poradzimy sobie z tym”.