Statut Polskiego PEN Clubu

Rozdział I. Nazwa, siedziba i cele stowarzyszenia

§ 1.

1. Stowarzyszenie działa pod nazwą: Polski PEN Club.
2. Polski PEN Club, zwany dalej „Polskim PEN Clubem” lub „stowarzyszeniem”, jest polskim centrum Międzynarodowej Federacji P.E.N. (PEN International).
3. Siedzibą Polskiego PEN Clubu jest Warszawa.
4. Terenem działania Polskiego PEN Clubu jest obszar Rzeczypospolitej Polskiej.
5. Polski PEN Club może prowadzić działalność poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej we współpracy z Międzynarodową Federacją P.E.N. lub z innymi centrami P.E.N.

§ 2.

Celem Polskiego PEN Clubu jest:

1. urzeczywistnianie idei i wskazań Międzynarodowej Karty P.E.N.;
2. utrzymywanie i rozwijanie zawodowej i towarzyskiej łączności między członkami stowarzyszenia;

3. utrzymywanie stałych stosunków z PEN Clubami w innych krajach i zrzeszonymi w nich pisarzami;
4. czuwanie nad nieskrępowaną wymianą kulturalną i sprawami literatury polskiej w świecie.

§ 3.

Dla realizacji swych celów Polski PEN Club:

1. pozostaje w stałym kontakcie z Międzynarodową Federacją P.E.N. z siedzibą w Londynie, jej sekretariatem międzynarodowym i biurem;
2. honoruje nagrodami zgodne z ideami Międzynarodowej Karty P.E.N. wybitne dokonania twórcze i intelektualne w dziedzinie literatury pięknej (w tym przekłady dzieł piśmiennictwa polskiego na języki obce i dzieł obcych na język polski), humanistyki i nauk społecznych, publicystyki i innych gatunków piśmiennictwa, edytorstwa oraz twórczości teatralnej i filmowej szczególnie mocno związanej z wielką tradycją literacką i z literaturą współczesną;
3. uczestniczy w zjazdach, konferencjach i sesjach Międzynarodowej Federacji P.E.N., a także w konferencjach regionalnych zwoływanych przez poszczególne centra krajowe i w dwustronnych spotkaniach z centrami;
4. przyjmuje zagranicznych członków i pracowników Międzynarodowej Federacji P.E.N. i innych centrów PEN oraz innych gości przybyłych w delegacjach PEN lub indywidualnie;
5. gromadzi i utrzymuje na użytek swych członków bibliotekę i dokumentację archiwalną na dowolnych nośnikach, złożoną głownie z utworów literackich oraz innych publikacji i zapisów wizualnych i dźwiękowych o tematyce związanej z celami i pracami stowarzyszenia;
6. przygotowuje spotkania, odczyty i dyskusje dotyczące szeroko rozumianej problematyki literatury, kultury i życia publicznego;
7. może współpracować z innymi podmiotami pozarządowymi i samorządowymi, prowadzącymi działalność artystyczną, naukową lub branżową, którym bliskie są idee wyrażone w Międzynarodowej Karcie P.E.N., oraz z instytucjami rządowymi dla urzeczywistnienia tych idei;
8. może powoływać do życia fundacje, działające na rzecz celów stowarzyszenia, i delegować swych przedstawicieli do ich komisji założycielskich, władz i agend.

Rozdział II. Członkowie, ich prawa i obowiązki

§ 4.

1. Członkami Polskiego PEN Clubu mogą być autorzy dzieł z zakresu literatury i humanistyki, publicyści, tłumacze literatury pięknej i humanistyki oraz edytorzy, którzy uznają zasady Międzynarodowej Karty P.E.N.
2. Nabycie członkostwa w Polskim PEN Clubie następuje na podstawie uchwały Zarządu podjętej w glosowaniu tajnym zwykłą większością głosów, po rozpatrzeniu pisemnej deklaracji osoby ubiegającej się o członkostwo.

§ 5.

1. Utrata członkostwa w Polskim PEN Clubie następuje wskutek wystąpienia ze stowarzyszenia lub skreślenia z listy członków stowarzyszenia.
2. Członek stowarzyszenia ma prawo wystąpić z Polskiego PEN Clubu, składając Zarządowi pisemne oświadczenie o wystąpieniu ze stowarzyszenia.
3. Członek stowarzyszenia może zostać skreślony z listy członków Polskiego PEN Clubu, jeżeli:
   1)  działa na szkodę stowarzyszenia;
   2) przynosi ujmę stowarzyszeniu swoim postępowaniem;
   3) zalega z zapłatą składek członkowskich przez okres dłuższy niż 24 miesiące.

4. Skreślenie z listy członków stowarzyszenia następuje w drodze uchwały Zarządu podjętej w głosowaniu tajnym większością 2/3 głosów.
5. Członek stowarzyszenia skreślony z listy członków stowarzyszenia może odwołać się do Walnego Zebrania Członków w terminie miesiąca od zawiadomienia go przez Zarząd o skreśleniu z listy członków stowarzyszenia.
6. Walne Zebranie Członków może uchylić decyzję Zarządu o skreśleniu z listy członków stowarzyszenia w drodze uchwały podjętej bezwzględną większością głosów.

§ 6.

Członek Polskiego PEN Clubu:

1. ma czynne i bierne prawo w wyborach do władz stowarzyszenia;
2. ma prawo uczestniczenia w zebraniach i innych formach działania stowarzyszenia,
3. może korzystać z biblioteki i archiwów stowarzyszenia;
4. może zgłaszać wnioski do władz stowarzyszenia, w tym kandydatów do nagród Polskiego PEN Clubu.

§ 7.

Członek Polskiego PEN Clubu ma obowiązek:

1. przestrzegać zasad Międzynarodowej Karty PEN;
2. opłacać składki członkowskie;
3. stosować się do postanowień statutu, regulaminów i uchwał władz stowarzyszenia.

Rozdział III. Środki finansowe

§ 8.

Środki finansowe mogą być uzyskiwane przez stowarzyszenie z:

1. opłat wpisowych i składek członkowskich, których wysokość uchwala Walne Zebranie Członków na wniosek Zarządu;
2. darowizn, spadków i zapisów;
3. dochodów z własnej działalności;
4. dochodów z majątku stowarzyszenia;
5. funduszy pochodzących ze współpracy z innymi podmiotami, w tym fundacjami powołanymi przez stowarzyszenie;
6. dotacji państwowych i samorządowych.

Rozdział IV. Władze Polskiego PEN Clubu

§ 9.

Władzami Polskiego PEN Clubu są:

1. Walne Zebranie Członków;
2. Prezes Polskiego PEN Clubu;
3. Zarząd;
4. Komisja Rewizyjna.

§ 10.

1. Walne Zebranie Członków jest najwyższą władzą stowarzyszenia.
2. Walne Zebranie Członków:
   1. wybiera oraz odwołuje Prezesa Polskiego PEN Clubu, pozostałych członków Zarządu oraz członków Komisji Rewizyjnej;
   2. zatwierdza sprawozdania Zarządu i Komisji Rewizyjnej;
   3. uchwala wysokość opłat wpisowych i składek członkowskich;
   4. rozpatruje wnioski władz stowarzyszenia skierowane do Walnego Zebrania Członków oraz wnioski i odwołania członków stowarzyszenia;
   5. wyraża zgodę na nabycie i zbycie nieruchomości;
   6. dokonuje zmian statutu stowarzyszenia;
   7. dokonuje rozwiązania stowarzyszenia;
   8. nadaje godność Prezesa Honorowego na wniosek Zarządu.
3. Walne Zebranie Członków może być zwyczajne lub nadzwyczajne.
4. Zwyczajne Walne Zebranie Członków o charakterze sprawozdawczo-wyborczym odbywa się co najmniej raz na cztery lata.
5. Zwyczajne Walne Zebranie Członków o charakterze sprawozdawczym odbywa się co najmniej raz na dwa lata.
6. Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków odbywa się w miarę potrzeby.
7. Walne Zebranie Członków zwołuje Zarząd z własnej z inicjatywy, albo na wniosek Komisji Rewizyjnej lub 1/3 ogólnej liczby członków uprawnionych do głosowania, w ciągu miesiąca od dnia zgłoszenia wniosku.
8. Walne Zebranie Członków zwołuje się za pomocą listów poleconych lub przesyłek nadanych pocztą kurierską, wysłanych co najmniej dwa tygodnie przed terminem Walnego Zebrania Członków. Zamiast listu poleconego lub przesyłki nadanej pocztą kurierską, zawiadomienie może być wysłane na adres do doręczeń elektronicznych albo pocztą elektroniczną, jeżeli członek stowarzyszenia wyraził na to pisemną zgodę, podając adres, na który zawiadomienie powinno być wysłane.
9. Członek stowarzyszenia może uczestniczyć w Walnym Zebraniu Członków oraz wykonywać prawo głosu osobiście lub przez pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być jedynie inny członek Polskiego PEN Clubu. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie i dołączone do protokołu zebrania.
10. Uchwały Walnego Zebrania Członków zapadają zwykłą większością głosów, chyba że postanowienia statutu stanowią inaczej.
11. Uchwały Walnego Zebrania Członków zapadają w głosowaniu jawnym. Głosowanie tajne odbywa się w sprawach osobowych lub na wniosek członka stowarzyszenia.
12. Uchwały Walnego Zebrania Członków zapadają w obecności co najmniej 1/3 ogólnej liczby członków uprawnionych do głosowania, chyba że statut stanowi inaczej.
13. W razie braku wymaganej liczby członków, o której mowa w ust. 12, Zarząd może otworzyć Walne Zebranie Członków w drugim terminie przypadającym po upływie 30 minut od wyznaczonego terminu zebrania. Uchwały Walnego Zebrania Członków otwartego w drugim terminie mogą być podejmowane bez względu na liczbę obecnych członków uprawnionych do głosowania. Postanowień niniejszego ustępu nie stosuje się w przypadku uchwał dotyczących nabycia lub zbycia nieruchomości, zmiany statutu oraz rozwiązania stowarzyszenia.
14. Nabycie lub zbycie nieruchomości wymaga uchwały Walnego Zebrania Członków podjętej większością 2/3 głosów w obecności co najmniej 1/3 ogólnej liczby członków uprawnionych do głosowania.

§ 11.

1. Zarząd Polskiego PEN Clubu składa się Prezesa Polskiego PEN Clubu oraz od 14 do 17 członków Zarządu.
2. Prezes Polskiego PEN Clubu wybierany jest w głosowaniu tajnym przez Walne Zebranie Członków na samodzielną kadencję wynoszącą cztery lata. Wybory Prezesa Polskiego PEN Clubu odbywają się niezależnie od wyborów pozostałych członków zarządu.
3. Do kompetencji Prezesa Polskiego PEN Clubu należy przewodniczenie Zarządowi, zwoływanie jego posiedzeń, ustalanie porządku obrad i prowadzenie posiedzeń Zarządu.
4. W razie opróżnienia stanowiska Prezesa Polskiego PEN Clubu lub jego trwałej niezdolności do pełnienia funkcji, obowiązki Prezesa Polskiego PEN Clubu pełni wyznaczony przez Zarząd członek Prezydium Zarządu.
5. Mandat Prezesa Polskiego PEN Clubu wygasa z upływem kadencji, a ponadto także w wyniku śmierci, rezygnacji lub odwołania.
6. Odwołanie Prezesa Polskiego PEN Clubu następuje na podstawie uchwały Walnego Zebrania Członków podjętej bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej 1/3 liczby członków uprawnionych do głosowania.
7. Pozostali członkowie Zarządu wybierani są przez Walne Zebranie Członków na wspólną kadencję wynoszącą cztery lata.
8. Na stanowiska członków Zarządu zostają wybrane osoby, które w wyniku tajnego głosowania otrzymały kolejno największą liczbę ważnie oddanych głosów.
9. Jeżeli w wyniku głosowania taką samą liczbę głosów uzyska więcej niż jeden kandydat, w wyniku czego nastąpiłoby przekroczenie dopuszczalnej liczby członków Zarządu, przeprowadza się głosowanie dodatkowe, w ramach którego głosy oddaje się tylko na tych kandydatów, którzy uzyskali taką samą liczbę głosów. W takim przypadku w skład Zarządu zostanie wybrany kandydat, który w wyniku głosowania dodatkowego uzyskał największą liczbę głosów. W razie braku możliwości wyłonienia członka Zarządu wskutek uzyskania przez kandydatów w głosowaniu dodatkowym takiej samej liczby głosów, przeprowadza się odpowiednio głosowania dodatkowe.
10. Jeżeli w trakcie kadencji liczba członków Zarządu zmniejszy się poniżej wymaganego składu, przeprowadza się wybory uzupełniające według odpowiednio stosowanych postanowień ust. 8-9.
11. Mandat członka Zarządu wygasa z upływem kadencji, a ponadto także w wyniku śmierci, rezygnacji lub odwołania.
12. Odwołanie członka Zarządu następuje na podstawie uchwały Walnego Zebrania Członków podjętej bezwzględną większością głosów.
13. Zarząd wybiera spośród siebie dwóch wiceprezesów, sekretarza generalnego oraz skarbnika, którzy wraz z Prezesem Polskiego PEN Clubu tworzą Prezydium Zarządu.
14. Zarząd:
    1. kieruje działalnością stowarzyszenia;
    2. planuje i prowadzi bieżącą działalność stowarzyszenia.
    3. przyjmuje i skreśla członków stowarzyszenia;
    4. sporządza sprawozdania finansowe i sprawozdania z działalności stowarzyszenia zgodnie z obowiązującymi przepisami, zatwierdza do końca listopada danego roku przedłożony przez skarbnika preliminarz budżetowy na rok następny;
    5. zarządza majątkiem stowarzyszenia;
    6. ukonstytuowany jako jury wybiera laureatów nagród literackich Polskiego PEN Clubu;
    7. udziela delegacji na wyjazdy krajowe i zagraniczne członków Polskiego PEN Clubu oraz pracowników jego biura;
    8. określa zasady tworzenia funduszy stypendialnych i udziela stypendiów twórczych;
    9. opracowuje regulaminy stowarzyszenia;
    10. ustanawia fundacje oraz deleguje przedstawicieli do ich komisji założycielskich, władz i agend;
    11. broni materialnych i moralnych interesów stowarzyszenia we wszelkich instytucjach administracyjnych, sądowych i społecznych oraz wobec instytucji i osób prywatnych;
    12. zwołuje Walne Zebranie Członków i wykonuje jego uchwały;
    13. rozsądza spory między członkami stowarzyszenia, jeśli wystąpią do Zarządu o ich rozstrzygnięcie; od rozstrzygnięcia Zarządu członkom stowarzyszenia przysługuje odwołanie do Walnego Zebrania Członków.

15. Uchwały Zarządu zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej 6 członków Zarządu. W razie równej liczby głosów rozstrzyga głos Prezesa Polskiego PEN Clubu.
16. Zarząd uchwala regulamin pracy Zarządu.

§ 12.

Polski PEN Club reprezentują oraz składają oświadczenia w jego imieniu, w szczególności oświadczenia dotyczące rozporządzania prawem lub zaciągania zobowiązań majątkowych, działający łącznie dwaj członkowie Prezydium Zarządu Polskiego PEN Clubu. W skład Prezydium Zarządu Polskiego PEN Clubu wchodzą: Prezes Polskiego PEN Clubu, dwaj wiceprezesi Zarządu, sekretarz generalny oraz skarbnik.

§ 13.

1. Komisja Rewizyjna jest organem kontroli wewnętrznej stowarzyszenia.
2. Do kompetencji Komisji Rewizyjnej należy:
   1. kontrolowanie działalności stowarzyszenia;
   2. występowanie do Zarządu z wnioskami pokontrolnymi;
   3. składanie sprawozdań na Walnym Zebraniu Członków z przeprowadzonych kontroli;
   4. składanie na Walnym Zebraniu Członków wniosków w sprawie udzielenia Zarządowi absolutorium.
3. Komisja Rewizyjna liczy od trzech do pięciu członków wybieranych przez Walne Zebranie Członków na wspólną kadencję wynoszącą cztery lata.
4. W skład Komisji Rewizyjnej zostają wybrane osoby, które w wyniku tajnego głosowania otrzymały kolejno największą liczbę ważnie oddanych głosów.
5. Jeżeli w wyniku głosowania taką samą liczbę głosów uzyska więcej niż jeden kandydat, w wyniku czego nastąpiłoby przekroczenie dopuszczalnej liczby członków Komisji Rewizyjnej, przeprowadza się głosowanie dodatkowe, w ramach którego głosy oddaje się tylko na tych kandydatów, którzy uzyskali taką samą liczbę głosów. W takim przypadku w skład Komisji Rewizyjnej zostanie wybrany kandydat, który w wyniku głosowania dodatkowego uzyskał największą liczbę głosów. W razie braku możliwości wyłonienia członka Komisji Rewizyjnej wskutek uzyskania przez kandydatów w głosowaniu dodatkowym takiej samej liczby głosów, przeprowadza się odpowiednio głosowania dodatkowe.
6. Jeżeli w trakcie kadencji liczba członków Komisji Rewizyjnej zmniejszy się poniżej wymaganego składu, przeprowadza się wybory uzupełniające według odpowiednio stosowanych postanowień ust. 4-5.
7. Mandat członka Komisji Rewizyjnej wygasa z upływem kadencji, a ponadto także w wyniku śmierci, rezygnacji lub odwołania.
8. Odwołanie członka Komisji Rewizyjnej następuje na podstawie uchwały Walnego Zebrania Członków podjętej bezwzględną większością głosów.
9. Komisja Rewizyjna wybiera przewodniczącego spośród swoich członków.
10. Uchwały Komisji Rewizyjnej zapadają zwykłą większością głosów członków Komisji Rewizyjnej w obecności co najmniej dwóch członków Komisji Rewizyjnej.
11. Członkowie Komisji Rewizyjnej mają prawo brać udział w posiedzeniu Zarządu z głosem doradczym.

Rozdział V. Zmiana statutu

§ 14.

Zmiana statutu Polskiego PEN Clubu wymaga uchwały Walnego Zebrania Członków podjętej większością 2/3 głosów w obecności co najmniej 1/3 ogólnej liczby członków uprawnionych do głosowania.

Rozdział VI. Rozwiązanie stowarzyszenia

§ 15.

1. Rozwiązanie Polskiego PEN Clubu wymaga uchwały o rozwiązaniu stowarzyszenia podjętej przez zwołane w tym celu Walne Zebranie Członków większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby członków uprawnionych do głosowania.
2. Likwidatorami stowarzyszenia są członkowie jego zarządu, chyba że uchwała ostatniego Walnego Zebrania Członków stanowi inaczej.
3. Majątek zlikwidowanego stowarzyszenia przeznacza się na cel określony w uchwale Walnego Zebrania Członków o likwidacji stowarzyszenia.

Rozdział VII. Postanowienia końcowe

§ 16.

W sprawach nieuregulowanych postanowieniami statutu stosuje się przepisy polskiego prawa, w szczególności przepisy ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach.

§ 17.

Założycielami Polskiego PEN Clubu na przełomie lat 1924-25 byli: Emil Breiter, Bolesław Gorczyński, Wacław Grubiński, Juliusz Kaden-Bandrowski, Stefan Krzywoszewski, Jan Lechoń, Jan Lorentowicz, Bronisława Neufeldówna, Eugeniusz Popoff, Józef Relidzyński, Leopold Staff, Stefan Żeromski.